Waarom ben je vrijwilliger geworden bij de VoorleesExpress?

Vier jaar geleden was ik op zoek naar leuk vrijwilligerswerk. Tijdens een bezoek aan de bibliotheek van Goes las ik op een flyer dat er vrijwilligers gezocht werden voor wat toen nog heette: Taalvisite. Dat sprak mij meteen aan omdat het gaat om werken met kinderen.
Jaren geleden heb ik met veel plezier met kinderen gewerkt en op dat moment waren mijn eigen kinderen de lagere schoolleeftijd voorbij. Ik miste dat contact.

Waarom is voorlezen zo belangrijk?

Onderzoek heeft uitgewezen dat een uurtje (voor)lezen per dag de woordenschat van kinderen significant vergroot. Maar dat is niet de enige reden waarom dit werk belangrijk is. Ik vind het allerbelangrijkste dat kinderen (en ouders) plezier krijgen in het samen lezen. Het lezen/luisteren van/naar verhalen zorgt voor een goed gevoel voor een taal. Voor de ouders is het voorlezen in hun eigen taal belangrijk voor het taalgevoel van het kind. Wanneer wij in het Nederlands voorlezen aan het kind geven wij het gevoel voor het Nederlands aan het kind door. Gelukkig is de bibliotheek voorzien van boeken in meerdere talen.

Uit welke boeken lees je graag voor en wat werkt goed?

Boeken die het altijd goed doen, zijn boeken die wat actie vragen van het kind. Een goed voorbeeld hiervan is: ‘Een boek’ van Hervé Tullet. Maar mooie prentenboeken zijn ook heel fijn om voor te lezen, mijn favoriet hiervan is: ‘Mama kwijt’ van Chris Haughton. Bij de wat oudere kinderen zijn boeken leuk die aansluiten bij de interesses, informatieve boeken of boeken waarin bijvoorbeeld voetbal centraal staat zoals Koen Kampioen. Of een pop-up boek over het heelal en de aarde zoals: Wereldwonder van Kate Petty en Jennie Maizels.
Tijdens de eerste voorleesmomentjes neem ik meestal veel verschillende boeken mee, veel meer dan vijf. Gaandeweg weet je wel wat aanspreekt, en een keer een boek wegleggen omdat het niet aanspreekt is ook niet erg. Dan pak je gewoon een ander boek. Niet te dikke boeken met veel tekeningen, dat werkt meestal wel.

Wat maakt voorlezen zo leuk?

Kinderen zijn open, spontaan, eerlijk. Ze kunnen echt genieten van een mooi verhaal, van de individuele aandacht die je geeft, van een spelletje of een complimentje. Je komt bij het gezin thuis, je wordt enthousiast begroet en de kinderen zijn blij als je komt. Voor mij is het een geslaagde samenwerking als ik zie en hoor dat de ouders zelf aan de slag gaan met voorlezen.

Lees je voor aan één kind of aan het hele gezin?

Er is tijdens het uur dat je bij het gezin bent, altijd één of beide ouders aanwezig. Soms ben je er voor één kind, maar soms doet het hele gezin gezellig mee. Als het thuis te druk is spreek ik ook wel eens in de bibliotheek af. Maar meestal voelt het kind zich thuis het meest op z’n gemak en is dat het prettigst.

Wat is de leeftijd van de kinderen waar je voorleest?

Ik ben inmiddels bij vier verschillende gezinnen geweest. Twee keer bij gezinnen met een jongen van 8/9 jaar en twee keer bij gezinnen met een meisje van 3/4 jaar. Je mag zelf voorafgaand aangeven waar jouw voorkeuren voor een gezin liggen en ook op het moment dat je weer aan een nieuw gezin wordt gekoppeld mag je een keuze maken. In alle vier van "mijn" gezinnen was er sprake van een taalontwikkelingsachterstand bij het kind en is het Nederlands de tweede taal.

Doe je nog andere dingen met het kind behalve voorlezen?

Meestal begin ik met een praatje, hoe was het vandaag op school, wat heb je gedaan? Na het voorlezen praten we even over het verhaal. Soms zingen we ook een liedje dat misschien bij het verhaal past. Of maken we een knutsel, een tekening en doen een spelletje. Bij de bibliotheek kunnen we ook spelletjes lenen voor de Voorleesexpress. Dan kiest het kind welke boekjes er bij het gezin blijven om voor te lezen. Je maakt ook weleens mee dat een kind helemaal niet geconcentreerd is, soms geen zin heeft of liever buiten speelt. Je kunt dan ook besluiten om met het gezin naar buiten te gaan, of om met het kind te spelen, want het gaat om het aanbieden van taal en dat is veel meer dan alleen maar voorlezen.

Hoe bereid je je voor als voorleesvrijwilliger?

Tijdens de kennismaking met het gezin, dat je samen met de coördinator bij het gezin thuis doet, spreek je af wanneer je bij het gezin komt. Tijdens de kennismaking probeer ik ook alvast te weten te komen welke interesses het kind heeft. Ik neem dan ook al een paar leesboeken mee en een snelhechter met lege bladzijden om tekeningen in te maken. Het gezin krijgt een stickerkaart/stempelkaart waarop alle gegevens staan zoals telefoonnummer en dag en tijdstip.

Naast het uurtje voorlezen, ben ik ook wel wat tijd kwijt met boeken zoeken. Mijn ervaring is dat de bibliotheekmedewerkers heel graag helpen om leuke boeken te zoeken. Ik leg ook contact met school, kinderopvang of logopedist. Tijdens thematische bijeenkomsten voor vrijwilligers in de bibliotheek, maak je kennis met nieuw materiaal en kan je met andere voorleescollega's ervaringen uitwisselen.

Hoe betrek en stimuleer je de ouders om te blijven voorlezen?

Ik bezoek met de ouders de bibliotheek. Samen met een medewerker van de bibliotheek lopen we door de bibliotheek en laat ik zien waar ik de boeken voor hun kinderen uitzoek. Ook laat ik, zo nodig, op de website zien dat prentenboeken bijvoorbeeld ook te beluisteren zijn. Handig als de ouder zelf niet zo taalvaardig is. Soms help ik ook met aanmelden voor Taalcafé of de aanvraag voor een Taalmaatje.

Wat gebeurt er na de 20 weken, als de voorleesperiode stopt?

De laatste drie keer bereid je het gezin en het kind al een beetje voor op de laatste keer voorlezen. Daar werkt de stickerkaart ook goed, je streept als het ware elke week af. De laatste keer is echt een feestje. Je mag het kind een diploma overhandigen en het kind krijgt een mooi leesboek cadeau. Je kunt hier verder ook zelf invulling aan geven. Je blijft een beetje verbonden met het gezin, je houdt hen op de hoogte van allerlei activiteiten die in de bibliotheek voor hen worden georganiseerd. Ook vinden sommige ouders het fijn om nog even contact te houden. Maar dat moet niet, daarin ben je helemaal vrij om je eigen weg te gaan.

Kan iedereen voorleesvrijwilliger worden?

Als je goed Nederlands spreekt en houdt van boeken, (voor)lezen en taalspelletjes doen met kinderen kan je je aanmelden. Alle vrijwilligers krijgen eerst een training. Je wordt echt meegenomen in wat de bedoeling is, hoe taalontwikkeling werkt en hoe je met bepaalde situaties in het gezin kunt omgaan.

Ook voorleesheld worden? Lees hier meer over de VoorleesExpress en de mogelijkheden

Dit interview is eerder gepubliseerd in Advertentieblad Reimerswaal